پژوهشی تازه نشان می‌دهد که پیوند نوعی خاص از نورون به مغز، عملکرد شناسایی را در آلزایمر احیاء می‌کند.

خلاصه: یاخته‌های عصبی بازدارنده برای مدیریت ریتم مغز بسیار مهم و ضروری هستند. محققان مزایای درمانی-ژنتیکی بهبود این یاخته‌ها و پیوند آن‌ها به مغز را با آزمایش بر روی یک موش آزمایشگاهی دچار آلزایمر بررسی کرده‌اند.

دانشمندان با آزمایش بر روی یک موش دچار آلزایمر، فواید درمانی را از طریق بهبود ژنتیکی یاخته‌ها و پیوند آن‌ها به مغز دریافته‌اند.

همانند یک ارکستر بزرگ، عملکرد مغز با هماهنگی کامل بسیاری از عناصر خود مرتبط است و اگر یکی از عناصر هماهنگ نباشد، بر عملکرد کل گروه تاثیر می‌گذارد. در بیماری آلزایمر، برای نمونه، آسیب به نورون‌های خاص می‌تواند ریتم‌های امواج مغز را تغییر دهد و سبب از دست رفتن توانایی شناسایی بینجامد.

یک نوع نورون که یاخته‌های عصبی بازدارنده نام دارد برای مدیریت ریتم مغز بسیار موثر است. هم‌چنین پژوهشی نیز براین اساس در موسسه گلداستون از سوی دکتر جورج پالوپ انجام شده است. در مطالعه‌ای بر روی نورون‌ها، پالوپ و همکارانش فواید درمانی-ژنتیکی این یاخته‌های عصبی را دریافتند و آن را به مغز یک نوع موش آزمایشگاهی دچار آلزایمر پیوند زدند.

یاخته‌های عصبی، شبکه‌های پیچیده میان نورون‌ها را کنترل کرده، از این‌رو می‌توانند سیگنال‌های خود را به‌صورت هماهنگ ارسال کنید. شما می‌توانید یاخته‌های عصبی را همانند رهبران ارکستر تصور کنید. این یاخته‌ها سبب ایجاد ریتم در مغز می‌شوند و بازیکنان که همان نورون‌های ایجاد هیجانات هستند را هدایت می‌کنند چه زمان حرکت و چه زمان توقف. نبود تعادل میان این دو نوع نورون(یاخته) باعث ایجاد اختلال می‌شود و در بسیاری از اختلالات عصبی و روانی مانند بیماری آزایمر، صرع، اسکیزوفرنی و اوتیسم دیده می‌شود.

مغزی بدون رهبر ارکستر

مطالعات قبلی پالوپ نشان داد که در موش‌های دچار آلزایمر، یاخته‌های عصبی مهارکننده به درستی کار نمی‌کنند. بنابراین ریتم‌هایی که سلول‌های تحریک‌کننده را سازماندهی می‌کنند، مختل می‌شوند و بدون هماهنگی عمل می‌کنند و موجب بی‌تعادلی در شبکه‌های مغز می‌شوند. این به نوبه خود بر تشکیل حافظه اثر می‌گذارد و می‌تواند منجر به فعالیت صرعی شود که بیشتر در بیمارن مبتلا به آلزایمر دیده می‌شود.

تیم او راهی برای بازسازی یاخته‌های عصبی بازدارنده برای بهبود عملکردشان پیدا کرد. آن‌ها نشان دادند که این یاخته‌های عصبی بهبودیافته، هنگامی که به مغز ناموزون موش‌های دچار آلزایمر پیوند زده می‌شوند، می‌توانند به درستی فعالیت سلول‌های تحریک‌کننده را مدیریت کنند و ریتم مغز را به حالت عادی برگردانند.

پالوپ استادیار عصب‌شناسی در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو گفت: «ما از این واقعیت بهره بردیم که یاخته‌های عصبی پیوندی می‌توانند به طور قابل توجهی در بافت‌های جدید مغز یکپارچه شوند و هرکدام از آن‌ها می‌تواند هزاران عصب ایجادکننده هیجانات را مدیریت کنند. این بارزه، یاخته‌ها را به هدف درمانی نویدبخش برای اختلالات شناختی همراه با اختلالات ریتم مغزی و فعالیت‌های صرعی تبدیل می‌کند.»

نخست دانشمندان ناچار بودند تا بر یک چالش مهم چیره شوند. وقتی که آن‌ها یاخته‌های عصبی منظم را پیوند زدند، هیچ تاثیر مثبتی دیده نشد، احتمالا به‌دلیل آن که آلزایمر یک محیط سمی در مغز ایجاد می‌کند.

محققان پس از آن به‌صورت ژنتیکی فعالیت‌های یاخته‌های عصبی بازدارنده را با افزودن پروتئینی به نام N1.1 افزایش دادند. آن‌ها دریافتند که یاخته‌ها با عملکرد پیشرفته قادر به غلبه بر محیط بیماری سمی و بازگرداندن عملکرد مغز هستند.

پالوپ گفت: «این یاخته‌های بهینه مانند رهبران اصلی ارکستر هستند. آن‌ها حتی با کاهش اعضای ارکستر می‌توانند ریتم و هماهنگی لازم برای عملکردهای شناختی را بازگردانند.»

رهبران ارکستر مهندسی‌شده برای بیماری آلزایمر

این یافته‌ها در نهایت منجر به ایجاد گزینه‌های جدید درمان برای بیماران مبتلا به آلزایمر می‌شوند. لنارت میوک، مدیر موسسه بیماری‌های عصبی گلداستون، گفت: «علاوه بر برنامه‌های کاربردی، این رویکرد مهندسی و پیوند سلولی می‌تواند وارد حیطه داروهای حیاتی شود و هم‌چنین ما فراتر از این، باور داریم که افزایش عملکرد این یاخته‌ها می‌تواند با عوامل کلیدی و موثر بیماری آلزایمر مقابله کند.»

علاوه بر بررسی این‌که آیا سلول درمانی از موش‌های آزمایشگاهی قابل تعمیم به انسان است یا خیر، پالوپ و تیم او درحال کار برای شاسایی داروهای بالقوه به‌عنوان روش جایگزین برای افزایش عملکرد یاخته‌های عصبی بازدارنده هستند.

دکتر الیزابت ادرجرلی، مدیر اجرایی انجمن آلزایمر در شمال کالیفرنیا و نوادا، گفت: «پیشرفت درک ما از بیماری آلزایمر و شناسایی توانمندی‌های جدید راهبردی درمان برای رسیدگی و مقابله با افزایش بحران جهانی سلامت حیاتی است. ما مفتخریم که با اهدای جایزه پژوهشی محققان گرانت از تحقیقات و دیدگاه‌های دکتر پالوپ ، تقدیر کرده‌ایم.» انجمن آلزایمر که بخشی از هزینه‌های این مطالعه را تامین می‌کند، بزرگ‌ترین سازمان غیرانتفاعی در جهان است که تحقیقات آلزایمر را انجام می‌دهد.

منبع: موسسه گلداستون از سایت ساینس دیلی

مترجم_سمیه_ناطقی

ماهنامه_صنعت_درمان_شماره_83_اخبار جهان